12. İ.T.Ü. Endüstriyel Kirlenme Kontrolü Sempozyumu,
16-18 Haziran 2010, İstanbul
Çelik endüstrisinden atık olarak çıkan baca tozları içerdikleri ağır metallerin sızma potansiyeli nedeniyle Türk, Avrupa Birliği ve ABD EPA yönetmeliklerince tehlikeli atık olarak sınıflandırılmaktadır. Bu çalışmanın amacı çelik endüstrisinde üretilen tehlikeli baca tozlarını stabilizasyon yöntemini uygulayarak tehlikesiz atıklarla birlikte depolanabilecek ve depolama alanlarına kabul edilebilecek duruma getirmektir. Baca tozunun depolanabilirlik sınır değerleri üzerinde içerdiği çinko (Zn) ve kurşunu (Pb) stabilize etmek amacıyla kireç ve Portland çimentosu katkı maddeleri olarak kullanılmıştır. Baca tozu içeriği %0-90 arasında değişen 3 tip karışım hazırlanmıştır. 1. tip karışım baca tozu ve Portland çimentosu, 2. tip karışım baca tozu, Portland çimentosu ve kireç, 3. tip karışım ise baca tozu ve kireç kullanılarak hazırlanmıştır. Hazırlanan bütün örnekler 28 günlük bir hava küründen sonra toksisite özelliklerini sızdırma prosedürü (TCLP) ekstraksiyon yöntemine tabi tutulmuşlardır. Örneklerdeki pH değişiklikleri izlenmiş ve asit nötralizasyon kapasitesi belirlenmiştir. Stabilizasyon verimi, örneklerdeki ağır metal sızdırma oranının depolama kriterlerini sağlayıp sağlamaması bakımından değerlendirilmiştir. Baca tozu stabilizasyonunda depolama kriterlerini sağlayan en uygun formülasyonun %30 baca tozu + %35 kireç + %35 Portland çimentosu kombinasyonu olduğu görülmüştür. Örneklerdeki Zn ve Pb çözünürlüğünün ve sızma durumunun minimuma indiği pH aralığının 8.2-9.4 olduğu belirlenmiştir.